Άκης
Administrator
Όταν κάποιος θελήσει να βελτιώσει τις ορμόνες του, συνήθως δίνει βάρος στην τεστοστερόνη ή/και στα οιστρογόνα, κάτι που ναι μεν δεν είναι λάθος, αλλά δεν είναι και το απολύτως σωστό που μπορεί να κάνει. Ο καλύτερος τρόπος για να βελτιώσει κάποιος τον οργανισμό του, είναι να βελτιώσει τους τρεις μεγάλους παίχτες, την λεπτίνη, την ινσουλίνη και την κορτιζόλη. Σε αυτό το άρθρο θα αναφερθώ στην λεπτίνη, που είναι ίσως και η πιο σημαντική ορμόνη.
Τι ακριβώς είναι η λεπτίνη; Είναι μια ορμόνη, η οποία παράγεται στα λιποκύτταρα και ανακαλύφτηκε το 1994. Η δουλειά της είναι να αποθηκεύει λίπος όταν καταναλώνουμε τροφή. Πρόκειται για έναν βιολογικό μηχανισμό επιβίωσης σε περίπτωσης -για παράδειγμα- λιμού (αν και στις μέρες μας, ο μόνος λιμός που γνωρίζουμε είναι η διάρκεια ανάμεσα στα γεύματα). Αφού «γεμίσει» τις αποθήκες μας με λίπος, η λεπτίνη υπολογίζει πόσο ενέργεια το σώμα μας χρειάζεται και που ακριβώς την χρειάζεται. Η λεπτίνη επίσης συνδέει και τις υπόλοιπες ορμόνες μας.
Όταν τα επίπεδα της λεπτίνης πέφτουν, ο εγκέφαλος δέχεται ένα σήμα (από μια άλλη ορμόνη, την γρελίνη) ότι ήρθε η ώρα για φαγητό. Όταν καταναλώσεις λοιπόν κάποια τροφή, τα επίπεδα της λεπτίνης ανεβαίνουν και στέλνει σήμα στον εγκέφαλο ότι έχουν καταναλωθεί αρκετές θερμίδες και πλέων δεν χρειάζεται άλλη τροφή. Παράλληλα, αυξάνονται και τα επίπεδα της ινσουλίνης, η οποία αναλαμβάνει να μεταφέρει όσο περισσότερη διατροφή γίνεται τόσο στο συκώτι όσο και στους μύες.
Αν τώρα τόσο το συκώτι, όσο και οι μύες, είναι πλήρης από τα στοιχεία που χρειάζονται χωρίς να έχει καταναλωθεί όλη η τροφή που λάβαμε (ή αν υπάρχει ινσουλινοαντίσταση), τότε έχουμε μια υπερχείλιση τροφής η οποία και αποθηκεύεται σαν λίπος. Όταν η λεπτίνη λειτουργεί φυσιολογικά, αποτρέπει αυτήν την υπερχείλιση από το να συμβεί, δίνοντας σήμα στην ινσουλίνη να σταματήσει όταν το σώμα είναι πλήρες από τροφή.
Τώρα από την άλλη μεριά, όταν δηλαδή δεν τρως πολλές θερμίδες (πχ είσαι σε κάποια υποθερμιδική δίαιτα ή οι επιλογές σου δεν έχουν πολλές θερμίδες) για μεγάλο χρονικό διάστημα, η λεπτίνη δίνει σήμα στον θυρεοειδή να μειώσει τον μεταβολικό ρυθμό ώστε να μειωθεί όσο το δυνατόν η κατανάλωση ενέργειας. Παράλληλα, μειώνεται και η απώλεια λίπους, ενώ θα εμποδιστούν επίσης και οι σεξουαλικές ορμόνες και ο αναβολισμός γενικότερα.
Από την στιγμή που οι σεξουαλικές ορμόνες καταναλώνουν ενέργεια και το σώμα δεν παίρνει την απαραίτητη ενέργεια που χρειάζεται, όλη η ενέργεια που λαμβάνει θα πηγαίνει κυρίως για την διατήρηση και την επιδιόρθωση του σώματος, παρά για την αύξηση του (πχ αύξηση μυών, διατήρηση του μυικού όγκου κλπ) και η αύξηση του σώματος είναι το κλειδί για την απώλεια λίπους. Χωρίς την ικανοποιητική παραγωγή των σεξουαλικών ορμονών και ιδιαίτερα της τεστοστερόνης και της αυξητικής ορμόνης, δεν θα μπορέσεις να χτίσεις μύες και απλά θα έχεις ένα αδύναμο σώμα.
Ούτε και τα υψηλά επίπεδα της λεπτίνης είναι ιδανικά. Το ειρωνικό εδώ είναι ότι οι παχουλοί άνθρωποι έχουν υψηλά επίπεδα λεπτίνης, αλλά ο εγκέφαλος δεν το γνωρίζει αυτό λόγω ενός προβλήματος που λέγεται αντίσταση στην λεπτίνη, όπου τα σήματα που στέλνει η λεπτίνη δεν φτάνουν ποτέ στους ανάλογους υποδοχείς του εγκεφάλου, με αποτέλεσμα να λαμβάνουμε παραπάνω τροφή ως ότου η πληρότητα τροφής γίνει αποδεκτή από τον εγκέφαλο, με αποτέλεσμα να αποθηκευτεί όλη η παραπανίσια τροφή σαν λίπος.
Οι αθλητές που γυμνάζονται έντονα (πχ έντονες μαχητικές τέχνες, ποδόσφαιρο κλπ και όχι τόσο οι body-builders), μπορούν να αποφύγουν την αποθήκευση λίπους αφού οι απαιτήσεις τους σε ενέργεια είναι αρκετά μεγάλες από τον μέσο άνθρωπο. Η ευαισθησία στην ινσουλίνη είναι επίσης υψηλή και οι μύες τους μεταβολίζουν περισσότερα γλυκογόνα, σε αντίθεση με τον μέσο άνθρωπο που η ευαισθησία στην ινσουλίνη και ο μεταβολισμός των γλυκογόνων είναι σε μέτρια επίπεδα. Όταν στον μέσο άνθρωπο λοιπόν τα επίπεδα γλυκογόνου γεμίσουν (και γεμίζουν πάρα πολύ εύκολα), τότε το υπόλοιπο της τροφής τους μετατρέπεται (αναγκαστικά) σε λίπος, ώστε να χρησιμοποιηθεί κάποια άλλη στιγμή. Εδώ είναι και το λάθος που κάνουν πολλοί όταν ξεκινάνε γυμναστήριο για αύξηση μυικού όγκου, παίρνουν τα λεγόμενα «recovery shakes«, τα οποία περιέχουν υψηλούς υδατάνθρακες, πριν την προπόνηση (κάτι που είναι λάθος), αφού κατά την διάρκεια της ημέρας θα έχουν -σίγουρα- καταναλώσει ήδη αρκετούς υδατάνθρακες και άρα δεν χρειάζονται επιπλέον υδατάνθρακες.
Αυτό αλλά και το γεγονός ότι δεν έχουν δώσει την ιδιαίτερη προσοχή στην αντίσταση τόσο της ινσουλίνης, όσο και της λεπτίνης, έχει σαν αποτέλεσμα να «σπρώχνουν» το σώμα τους να αποθηκεύσει ακόμη περισσότερο λίπος από τι πριν ξεκινήσουν το γυμναστήριο (και πριν αρχίσουν τα όποια συμπληρώματα). Αυτό θα έχει σαν αποτέλεσμα να αυξάνουν μεν σε όγκο, αλλά θα είναι από το παραπανίσιο λίπος που θα αποθηκεύεται στο σώμα και όχι στο ότι χτίζονται οι μύες τους, με αποτέλεσμα να μην βλέπουν κάτι καλό επάνω τους και είτε να τα παρατάνε, είτε να το ρίχνουν σε «ειδικά συμπληρώματα που υπόσχονται πολλά«.
Τι ακριβώς είναι η λεπτίνη; Είναι μια ορμόνη, η οποία παράγεται στα λιποκύτταρα και ανακαλύφτηκε το 1994. Η δουλειά της είναι να αποθηκεύει λίπος όταν καταναλώνουμε τροφή. Πρόκειται για έναν βιολογικό μηχανισμό επιβίωσης σε περίπτωσης -για παράδειγμα- λιμού (αν και στις μέρες μας, ο μόνος λιμός που γνωρίζουμε είναι η διάρκεια ανάμεσα στα γεύματα). Αφού «γεμίσει» τις αποθήκες μας με λίπος, η λεπτίνη υπολογίζει πόσο ενέργεια το σώμα μας χρειάζεται και που ακριβώς την χρειάζεται. Η λεπτίνη επίσης συνδέει και τις υπόλοιπες ορμόνες μας.
Όταν τα επίπεδα της λεπτίνης πέφτουν, ο εγκέφαλος δέχεται ένα σήμα (από μια άλλη ορμόνη, την γρελίνη) ότι ήρθε η ώρα για φαγητό. Όταν καταναλώσεις λοιπόν κάποια τροφή, τα επίπεδα της λεπτίνης ανεβαίνουν και στέλνει σήμα στον εγκέφαλο ότι έχουν καταναλωθεί αρκετές θερμίδες και πλέων δεν χρειάζεται άλλη τροφή. Παράλληλα, αυξάνονται και τα επίπεδα της ινσουλίνης, η οποία αναλαμβάνει να μεταφέρει όσο περισσότερη διατροφή γίνεται τόσο στο συκώτι όσο και στους μύες.
Αν τώρα τόσο το συκώτι, όσο και οι μύες, είναι πλήρης από τα στοιχεία που χρειάζονται χωρίς να έχει καταναλωθεί όλη η τροφή που λάβαμε (ή αν υπάρχει ινσουλινοαντίσταση), τότε έχουμε μια υπερχείλιση τροφής η οποία και αποθηκεύεται σαν λίπος. Όταν η λεπτίνη λειτουργεί φυσιολογικά, αποτρέπει αυτήν την υπερχείλιση από το να συμβεί, δίνοντας σήμα στην ινσουλίνη να σταματήσει όταν το σώμα είναι πλήρες από τροφή.
Τώρα από την άλλη μεριά, όταν δηλαδή δεν τρως πολλές θερμίδες (πχ είσαι σε κάποια υποθερμιδική δίαιτα ή οι επιλογές σου δεν έχουν πολλές θερμίδες) για μεγάλο χρονικό διάστημα, η λεπτίνη δίνει σήμα στον θυρεοειδή να μειώσει τον μεταβολικό ρυθμό ώστε να μειωθεί όσο το δυνατόν η κατανάλωση ενέργειας. Παράλληλα, μειώνεται και η απώλεια λίπους, ενώ θα εμποδιστούν επίσης και οι σεξουαλικές ορμόνες και ο αναβολισμός γενικότερα.
Από την στιγμή που οι σεξουαλικές ορμόνες καταναλώνουν ενέργεια και το σώμα δεν παίρνει την απαραίτητη ενέργεια που χρειάζεται, όλη η ενέργεια που λαμβάνει θα πηγαίνει κυρίως για την διατήρηση και την επιδιόρθωση του σώματος, παρά για την αύξηση του (πχ αύξηση μυών, διατήρηση του μυικού όγκου κλπ) και η αύξηση του σώματος είναι το κλειδί για την απώλεια λίπους. Χωρίς την ικανοποιητική παραγωγή των σεξουαλικών ορμονών και ιδιαίτερα της τεστοστερόνης και της αυξητικής ορμόνης, δεν θα μπορέσεις να χτίσεις μύες και απλά θα έχεις ένα αδύναμο σώμα.
Ούτε και τα υψηλά επίπεδα της λεπτίνης είναι ιδανικά. Το ειρωνικό εδώ είναι ότι οι παχουλοί άνθρωποι έχουν υψηλά επίπεδα λεπτίνης, αλλά ο εγκέφαλος δεν το γνωρίζει αυτό λόγω ενός προβλήματος που λέγεται αντίσταση στην λεπτίνη, όπου τα σήματα που στέλνει η λεπτίνη δεν φτάνουν ποτέ στους ανάλογους υποδοχείς του εγκεφάλου, με αποτέλεσμα να λαμβάνουμε παραπάνω τροφή ως ότου η πληρότητα τροφής γίνει αποδεκτή από τον εγκέφαλο, με αποτέλεσμα να αποθηκευτεί όλη η παραπανίσια τροφή σαν λίπος.
Οι αθλητές που γυμνάζονται έντονα (πχ έντονες μαχητικές τέχνες, ποδόσφαιρο κλπ και όχι τόσο οι body-builders), μπορούν να αποφύγουν την αποθήκευση λίπους αφού οι απαιτήσεις τους σε ενέργεια είναι αρκετά μεγάλες από τον μέσο άνθρωπο. Η ευαισθησία στην ινσουλίνη είναι επίσης υψηλή και οι μύες τους μεταβολίζουν περισσότερα γλυκογόνα, σε αντίθεση με τον μέσο άνθρωπο που η ευαισθησία στην ινσουλίνη και ο μεταβολισμός των γλυκογόνων είναι σε μέτρια επίπεδα. Όταν στον μέσο άνθρωπο λοιπόν τα επίπεδα γλυκογόνου γεμίσουν (και γεμίζουν πάρα πολύ εύκολα), τότε το υπόλοιπο της τροφής τους μετατρέπεται (αναγκαστικά) σε λίπος, ώστε να χρησιμοποιηθεί κάποια άλλη στιγμή. Εδώ είναι και το λάθος που κάνουν πολλοί όταν ξεκινάνε γυμναστήριο για αύξηση μυικού όγκου, παίρνουν τα λεγόμενα «recovery shakes«, τα οποία περιέχουν υψηλούς υδατάνθρακες, πριν την προπόνηση (κάτι που είναι λάθος), αφού κατά την διάρκεια της ημέρας θα έχουν -σίγουρα- καταναλώσει ήδη αρκετούς υδατάνθρακες και άρα δεν χρειάζονται επιπλέον υδατάνθρακες.
Αυτό αλλά και το γεγονός ότι δεν έχουν δώσει την ιδιαίτερη προσοχή στην αντίσταση τόσο της ινσουλίνης, όσο και της λεπτίνης, έχει σαν αποτέλεσμα να «σπρώχνουν» το σώμα τους να αποθηκεύσει ακόμη περισσότερο λίπος από τι πριν ξεκινήσουν το γυμναστήριο (και πριν αρχίσουν τα όποια συμπληρώματα). Αυτό θα έχει σαν αποτέλεσμα να αυξάνουν μεν σε όγκο, αλλά θα είναι από το παραπανίσιο λίπος που θα αποθηκεύεται στο σώμα και όχι στο ότι χτίζονται οι μύες τους, με αποτέλεσμα να μην βλέπουν κάτι καλό επάνω τους και είτε να τα παρατάνε, είτε να το ρίχνουν σε «ειδικά συμπληρώματα που υπόσχονται πολλά«.