H τριχόπτωση δεν σταματά ποτέ. Ξεκινά σε νεαρή ηλικία (πρακτικά όταν τα επίπεδα της τεστοστερόνης και κατά συνέπεια της DHT πιάσουν έναν επίπεδο στο οποίο οι θύλακες παρουσιάζουν ευαισθησία) και εξελίσσεται μέχρι τα βαθιά γεράματα. Αυτό που αλλάζει όμως είναι η εξέλιξη. Στο κεφάλι μας υπάρχει διαβάθμιση στην ευαισθησία των θυλάκων. Σε κάποιες περιοχές είναι πιο ευαίσθητοι, αλλού λιγότερο, αλλού καθόλου. Η ΑΑ εξελίσσεται σαν μια πυρκαγιά σε ένα δάσος. Στην αρχή καίει τα ξερά (ευαίσθητα) δέντρα με εντυπωσιακή ταχύτητα (επιθετικά), μετά τα λιγότερο ευαίσθητα δίνοντας την εντύπωση της επιβράδυνσης και κάποια στιγμή επιβραδύνεται τόσο πολύ, φτάνοντας σε αυτά που έχουν ανοσία, που θεωρούμε ότι έχει σταματήσει. Ο λόγος είναι απλός, δεν έχει άλλη καύσιμη ύλη. Παρόλο που δεν υπάρχει αυστηρός κανόνας, συνήθως μετά τα 45 χρόνια παρατηρείται σημαντική επιβράδυνση και θεωρούμε ότι η ΑΑ έχει σταθεροποιηθεί.
Ο καθένας μας θέλει ιδανικά να λύσει το πρόβλημα της τριχόπτωσης για πάντα, να αποκτήσει δηλαδή την καλύτερη δυνατή εικόνα η οποία θα διατηρηθεί αναλλοίωτη (ή σε ανεκτά επίπεδα) σε βάθος χρόνου. Απόψεις όπως «ας έχω μαλλί τώρα νέος και δεν με ενδιαφέρει αν το χάσω όταν μεγαλώσω», παρόλο που έχουν λογική, λέγονται συνήθως παρορμητικά με σκοπό να δικαιολογήσουν μια βιαστική, χωρίς στρατηγικό σχεδιασμό, αποκατάσταση του προβλήματος στο παρόν και χωρίς να λαμβάνουν υπόψη τα μελλοντικά θέλω. Όμως ,ακόμα και σε έναν σαραντάρη, η απώλεια του μαλλιού είναι πολύ δυσάρεστη και θα μπορούσε να αποφευχθεί αν το πλάνο είναι σωστό.
Με αυτά τα δεδομένα ας δούμε λοιπόν ποιο είναι το ζητούμενο σε ένα σωστό consultation. Ο κύριος στόχος ενός state of the art consultation που σέβεται τις μακροχρόνιες ανάγκες του ασθενή (και όχι τις ανάγκες της κλινικής για άμεσο τζίρο) είναι να του δώσει ένα ασφαλές στρατηγικό πλάνο αποκατάστασης που θα αντέξει σε βάθος χρόνου (δεκαετίες) και όχι μια γρήγορη αποκατάσταση. Όλοι οι σοβαροί και τοπ γιατροί μμ σε κατ’ ιδίαν συνομιλίες σε διάφορα συνέδρια μου έχουν δηλώσει μια βασική αρχή: MM ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΓΙΝΟΝΤΑΙ ΜΟΝΟ ΣΕ ΣΤΑΘΕΡΟΠΟΙΗΜΕΝΗ ΑΑ. Ο λόγος είναι προφανής. Δεν μπορεί το καράβι να μπάζει νερά και εσύ αντί να κλείνεις τις τρύπες και μετά να αδειάσεις τα νερά να αδειάζεις νερά και να επιτρέπεις ανεξέλεγκτες νέες τρύπες. Η σταθεροποίηση της ΑΑ μπορεί να γίνει είτε λόγω ηλικίας (χονδρικά μετά τα 45) είτε με φαρμακευτική αγωγή (σε νεότερους ασθενείς). Σε κάποιες, πολύ λίγες περιπτώσεις, μπορεί να διαγνωστεί μια πολύ περιορισμένη ΑΑ για την οποία το ρίσκο να γίνει ανεξέλεγκτη να μην αξίζει τον κόπο να δοθεί φαρμακευτική αγωγή ή ένα μεγαλύτερο πρόβλημα ΑΑ με μια τεράστια ασφαλή δότρια που μπορεί να υπερκαλύψει την λήπτρια περιοχή.
Στο πρώτο consultation αυτό που πρέπει να εξετάζεται είναι η ανάγκη ή όχι σταθεροποίησης της ΑΑ πριν την επέμβαση (μμ). Για αυτό το λόγο πρέπει να γίνει μια ανάλυση όλων των περιοχών του τριχωτού (πάντα με μικροσκόπιο) έτσι ώστε να διαπιστωθεί η έκταση του προβλήματος. Όσο πιο νέος είναι ο ασθενής τόσο δυσκολότερο είναι να προβλεφθεί η μελλοντική εξέλιξη. Εκεί φαίνεται και η αξία των πολύ έμπειρων τοπ γιατρών σε σχέση με τους πιο άπειρους. Μπορούν σε σχετικά νεότερες ηλικίες (25-30) να προβλέψουν με μεγαλύτερη σιγουριά την μελλοντική εξέλιξη και έτσι να καθορίσουν ένα πιο σίγουρο πλάνο το οποίο θα εξηγήσουν στον ενδιαφερόμενο και θα το τεκμηριώσουν με μια ανάλυση της κατάστασης του κεφαλιού του σε όλες τις περιοχές (λήπτρια/δότρια).
Η εμπειρία μου από αυτά τα 300 cons μαζί με τον Λορενζο είναι η εξής. Στην συντριπτική πλειοψηφία των περιπτώσεων (80-90%) που δεν ήταν σε φαρμακευτική αγωγή, μετά την ανάλυση δόθηκε φαρμακευτική αγωγή (φιναστερίδη και σε κάποιες λίγες περιπτώσεις ντουτα), στην μικρότερη δυνατή δοσολογία σε σχέση με το πρόβλημα, πάρθηκαν φώτο με μικροσκόπιο και φωτογραφική κάμερα για να υπάρχει αρχείο και απαντήθηκαν όλες οι απορίες σχετικά με παρενέργειες. Συστήθηκε χρόνος αναμονής 1 έτους και επανεξέταση μετά για αξιολόγηση της δράσης της αγωγής (αν υπήρξε σταθεροποίηση) και για το αν η αγωγή είναι καλά ανεκτή. Σε περίπτωση παρενεργειών κατά την διάρκεια του χρόνου αναμονής συστήθηκε επικοινωνία με τον γιατρό για επαναπροσδιορισμό της δοσολογίας έτσι ώστε να εξαλειφθούν οι παρενέργειες. Το υπόλοιπο10-20% αφορούσε μεγαλύτερους ασθενείς (45+) στους οποίους δεν έδωσε καμία αγωγή αφού η ΑΑ είχε σταθεροποιηθεί και κάποιες λίγες περιπτώσεις σχετικά νέων ασθενών (30-35) που η ΑΑ φαινόταν ότι δεν θα επεκτεινόταν αρκετά και η δότρια μπορούσε να καλύψει το πλάνο αποκατάστασης.
Στις περιπτώσεις νέων ασθενών που ήρθαν στα πρώτο cons με σταθεροποιημένη ΑΑ λόγω φαρμακευτικής αγωγής επειδή την πήραν μόνοι τους ή έκαναν το δεύτερο cons μετά από 1+ χρόνο εκκίνησης της αγωγής που τους συνέστησε, έγινε ένα πιο αναλυτικό cons με μετρήσεις έτσι ώστε να προσδιοριστεί ένα στρατηγικό πλάνο αποκατάστασης του προβλήματος με 1 ή περισσότερες μμ. Παρόλο που κάποιοι γιατροί δεν συμφωνούν με αυτό το πρωτόκολλο τονίζοντας τις αβεβαιότητες στην μέτρηση της υγιούς δότριας κλπ, θεωρώ ότι προσεγγίζει με μεγάλες πιθανότητας επιτυχίας (εξάλλου εφαρμόζεται πάνω από 10 χρόνια σε αρκετές τοπ κλινικές) το πρόβλημα, μπορεί δηλαδή να μην είναι τέλειο αλλά δουλεύει.
Όπως έχουμε πει η αποκατάσταση της τριχόπτωσης με μμ βασίζεται σε μεταφορά με τριχών που δεν έχουν πρόβλημα και βρίσκονται συνήθως στο πίσω μέρος του κεφαλιού και στα πλάγια σε περιοχές που είναι κενές ή έχουν πρόβλημα κάλυψης, δηλαδή έχουν μείνει λίγες τρίχες που μένουν ζωντανές λόγω φαρμακευτικής αγωγής. Όλες οι μετρήσεις αποσκοπούν στα να βρούμε τι υγιές κεφάλαιο τριχών έχουμε και τι χρειαζόμαστε για να καλύψουμε επαρκώς τις περιοχές που έχουμε πρόβλημα. Με την φαρμακευτική αγωγή έχουμε μεγάλη βεβαιότητα ότι αυτό το ισοζύγιο δεν θα μεταβληθεί, άρα μπορούμε να σχεδιάσουμε την αποκατάσταση χωρίς να περιμένουμε μελλοντικές εκπλήξεις ακόμα και αν περάσουν πολλά χρόνια. Δεν θα μπω σε λεπτομέρειες για το τι είδους μετρήσεις γίνονται (θα το αναλύσω στο επόμενο part), αλλά η κεντρική ιδέα είναι αυτή: σχεδιασμός ενός σίγουρου πλάνου αποκατάστασης με μεγάλη διάρκεια στον χρόνο.
Στο φόρουμ έχουμε δει διάφορα πειράματα αποκατάστασης της τριχόπτωσης από μέλη που δεν ακολουθούν την παραπάνω λογική. Παρόλο που μπορεί να δουλέψουν σε κάποιους (και υπάρχουν τέτοια παραδείγματα) δεν προτείνονται γιατί δεν αποτελούν παραδεκτή επιστημονική πρακτική. Τέλος, πολύ εύκολα αντιλαμβάνεται κάποιος ότι αν το 1ο cons σε οποιαδήποτε κλινική αφορούσε (όπως θα ήταν το σωστό) μόνο κάποιου είδους φαρμακευτική αγωγή και αναβολή της μμ για 1 έτος, τι δραματική απώλεια εσόδων για τις κλινικές θα υπήρχε. Δεν λέω ότι γίνεται επίτηδες, μπορεί να υπάρχει και άγνοια ή άλλοι λόγοι, το κίνητρο πάντως είναι ισχυρό και καλό είναι να το έχουμε υπόψιν μας.
Ο καθένας μας θέλει ιδανικά να λύσει το πρόβλημα της τριχόπτωσης για πάντα, να αποκτήσει δηλαδή την καλύτερη δυνατή εικόνα η οποία θα διατηρηθεί αναλλοίωτη (ή σε ανεκτά επίπεδα) σε βάθος χρόνου. Απόψεις όπως «ας έχω μαλλί τώρα νέος και δεν με ενδιαφέρει αν το χάσω όταν μεγαλώσω», παρόλο που έχουν λογική, λέγονται συνήθως παρορμητικά με σκοπό να δικαιολογήσουν μια βιαστική, χωρίς στρατηγικό σχεδιασμό, αποκατάσταση του προβλήματος στο παρόν και χωρίς να λαμβάνουν υπόψη τα μελλοντικά θέλω. Όμως ,ακόμα και σε έναν σαραντάρη, η απώλεια του μαλλιού είναι πολύ δυσάρεστη και θα μπορούσε να αποφευχθεί αν το πλάνο είναι σωστό.
Με αυτά τα δεδομένα ας δούμε λοιπόν ποιο είναι το ζητούμενο σε ένα σωστό consultation. Ο κύριος στόχος ενός state of the art consultation που σέβεται τις μακροχρόνιες ανάγκες του ασθενή (και όχι τις ανάγκες της κλινικής για άμεσο τζίρο) είναι να του δώσει ένα ασφαλές στρατηγικό πλάνο αποκατάστασης που θα αντέξει σε βάθος χρόνου (δεκαετίες) και όχι μια γρήγορη αποκατάσταση. Όλοι οι σοβαροί και τοπ γιατροί μμ σε κατ’ ιδίαν συνομιλίες σε διάφορα συνέδρια μου έχουν δηλώσει μια βασική αρχή: MM ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΓΙΝΟΝΤΑΙ ΜΟΝΟ ΣΕ ΣΤΑΘΕΡΟΠΟΙΗΜΕΝΗ ΑΑ. Ο λόγος είναι προφανής. Δεν μπορεί το καράβι να μπάζει νερά και εσύ αντί να κλείνεις τις τρύπες και μετά να αδειάσεις τα νερά να αδειάζεις νερά και να επιτρέπεις ανεξέλεγκτες νέες τρύπες. Η σταθεροποίηση της ΑΑ μπορεί να γίνει είτε λόγω ηλικίας (χονδρικά μετά τα 45) είτε με φαρμακευτική αγωγή (σε νεότερους ασθενείς). Σε κάποιες, πολύ λίγες περιπτώσεις, μπορεί να διαγνωστεί μια πολύ περιορισμένη ΑΑ για την οποία το ρίσκο να γίνει ανεξέλεγκτη να μην αξίζει τον κόπο να δοθεί φαρμακευτική αγωγή ή ένα μεγαλύτερο πρόβλημα ΑΑ με μια τεράστια ασφαλή δότρια που μπορεί να υπερκαλύψει την λήπτρια περιοχή.
Στο πρώτο consultation αυτό που πρέπει να εξετάζεται είναι η ανάγκη ή όχι σταθεροποίησης της ΑΑ πριν την επέμβαση (μμ). Για αυτό το λόγο πρέπει να γίνει μια ανάλυση όλων των περιοχών του τριχωτού (πάντα με μικροσκόπιο) έτσι ώστε να διαπιστωθεί η έκταση του προβλήματος. Όσο πιο νέος είναι ο ασθενής τόσο δυσκολότερο είναι να προβλεφθεί η μελλοντική εξέλιξη. Εκεί φαίνεται και η αξία των πολύ έμπειρων τοπ γιατρών σε σχέση με τους πιο άπειρους. Μπορούν σε σχετικά νεότερες ηλικίες (25-30) να προβλέψουν με μεγαλύτερη σιγουριά την μελλοντική εξέλιξη και έτσι να καθορίσουν ένα πιο σίγουρο πλάνο το οποίο θα εξηγήσουν στον ενδιαφερόμενο και θα το τεκμηριώσουν με μια ανάλυση της κατάστασης του κεφαλιού του σε όλες τις περιοχές (λήπτρια/δότρια).
Η εμπειρία μου από αυτά τα 300 cons μαζί με τον Λορενζο είναι η εξής. Στην συντριπτική πλειοψηφία των περιπτώσεων (80-90%) που δεν ήταν σε φαρμακευτική αγωγή, μετά την ανάλυση δόθηκε φαρμακευτική αγωγή (φιναστερίδη και σε κάποιες λίγες περιπτώσεις ντουτα), στην μικρότερη δυνατή δοσολογία σε σχέση με το πρόβλημα, πάρθηκαν φώτο με μικροσκόπιο και φωτογραφική κάμερα για να υπάρχει αρχείο και απαντήθηκαν όλες οι απορίες σχετικά με παρενέργειες. Συστήθηκε χρόνος αναμονής 1 έτους και επανεξέταση μετά για αξιολόγηση της δράσης της αγωγής (αν υπήρξε σταθεροποίηση) και για το αν η αγωγή είναι καλά ανεκτή. Σε περίπτωση παρενεργειών κατά την διάρκεια του χρόνου αναμονής συστήθηκε επικοινωνία με τον γιατρό για επαναπροσδιορισμό της δοσολογίας έτσι ώστε να εξαλειφθούν οι παρενέργειες. Το υπόλοιπο10-20% αφορούσε μεγαλύτερους ασθενείς (45+) στους οποίους δεν έδωσε καμία αγωγή αφού η ΑΑ είχε σταθεροποιηθεί και κάποιες λίγες περιπτώσεις σχετικά νέων ασθενών (30-35) που η ΑΑ φαινόταν ότι δεν θα επεκτεινόταν αρκετά και η δότρια μπορούσε να καλύψει το πλάνο αποκατάστασης.
Στις περιπτώσεις νέων ασθενών που ήρθαν στα πρώτο cons με σταθεροποιημένη ΑΑ λόγω φαρμακευτικής αγωγής επειδή την πήραν μόνοι τους ή έκαναν το δεύτερο cons μετά από 1+ χρόνο εκκίνησης της αγωγής που τους συνέστησε, έγινε ένα πιο αναλυτικό cons με μετρήσεις έτσι ώστε να προσδιοριστεί ένα στρατηγικό πλάνο αποκατάστασης του προβλήματος με 1 ή περισσότερες μμ. Παρόλο που κάποιοι γιατροί δεν συμφωνούν με αυτό το πρωτόκολλο τονίζοντας τις αβεβαιότητες στην μέτρηση της υγιούς δότριας κλπ, θεωρώ ότι προσεγγίζει με μεγάλες πιθανότητας επιτυχίας (εξάλλου εφαρμόζεται πάνω από 10 χρόνια σε αρκετές τοπ κλινικές) το πρόβλημα, μπορεί δηλαδή να μην είναι τέλειο αλλά δουλεύει.
Όπως έχουμε πει η αποκατάσταση της τριχόπτωσης με μμ βασίζεται σε μεταφορά με τριχών που δεν έχουν πρόβλημα και βρίσκονται συνήθως στο πίσω μέρος του κεφαλιού και στα πλάγια σε περιοχές που είναι κενές ή έχουν πρόβλημα κάλυψης, δηλαδή έχουν μείνει λίγες τρίχες που μένουν ζωντανές λόγω φαρμακευτικής αγωγής. Όλες οι μετρήσεις αποσκοπούν στα να βρούμε τι υγιές κεφάλαιο τριχών έχουμε και τι χρειαζόμαστε για να καλύψουμε επαρκώς τις περιοχές που έχουμε πρόβλημα. Με την φαρμακευτική αγωγή έχουμε μεγάλη βεβαιότητα ότι αυτό το ισοζύγιο δεν θα μεταβληθεί, άρα μπορούμε να σχεδιάσουμε την αποκατάσταση χωρίς να περιμένουμε μελλοντικές εκπλήξεις ακόμα και αν περάσουν πολλά χρόνια. Δεν θα μπω σε λεπτομέρειες για το τι είδους μετρήσεις γίνονται (θα το αναλύσω στο επόμενο part), αλλά η κεντρική ιδέα είναι αυτή: σχεδιασμός ενός σίγουρου πλάνου αποκατάστασης με μεγάλη διάρκεια στον χρόνο.
Στο φόρουμ έχουμε δει διάφορα πειράματα αποκατάστασης της τριχόπτωσης από μέλη που δεν ακολουθούν την παραπάνω λογική. Παρόλο που μπορεί να δουλέψουν σε κάποιους (και υπάρχουν τέτοια παραδείγματα) δεν προτείνονται γιατί δεν αποτελούν παραδεκτή επιστημονική πρακτική. Τέλος, πολύ εύκολα αντιλαμβάνεται κάποιος ότι αν το 1ο cons σε οποιαδήποτε κλινική αφορούσε (όπως θα ήταν το σωστό) μόνο κάποιου είδους φαρμακευτική αγωγή και αναβολή της μμ για 1 έτος, τι δραματική απώλεια εσόδων για τις κλινικές θα υπήρχε. Δεν λέω ότι γίνεται επίτηδες, μπορεί να υπάρχει και άγνοια ή άλλοι λόγοι, το κίνητρο πάντως είναι ισχυρό και καλό είναι να το έχουμε υπόψιν μας.
Τελευταία επεξεργασία: