Σε συνέχεια του προηγούμενου email θα προσκαλέσω τον γιατρό
@Κωνσταντίνος Αναστασάκης να μας απαντήσει στις κάτωθι ερωτήσεις. Θα παρακαλέσω τον γιατρό να είναι σύντομος, σαφής και περιεκτικός στις απαντήσεις του γιατί δεν θα θέλαμε να ξεκινήσουμε διάλογο μαζί του επί των γραφομενών του.
1. Πως κρίνετε το αποτέλεσμα σε σχέση με τα τριχοθυλάκια που τοποθετήθηκαν?
2. Αν θεωρείται ότι το αποτέλεσμα δεν είναι ικανοποιητικό ποιοί είναι κατα την αποψή σας οι βασικοί λόγοι για αυτή την εξέλιξη. Θα παρακαλέσω η απάντηση να βασιστεί ΜΟΝΟ πάνω σε στοιχεία που έχουν γίνει γνωστά για την μμ από την ροή του νήματος.
3. Θα θέλαμε την αποψή σας για τους βασικούς παράγοντες (με κάποια ιεράρχηση αν μπορείτε) που επηρεάζουν την επιτυχια μιας μμ παρόμοιων χαρακτηριστικών με αυτή του νήματος. Προφανώς αυτή η τοποθετησή σας είναι περισσότερο διδακτική χωρίς να σημαίνει κάτι για την συγκεκριμένη μμ, ιδιαίτερα όταν δεν υπάρχουν επαρκείς πληροφορίες.
4. Υπάρχει μια θεωρία σε σχέση με την φύτρωση και τον ρόλο που παίζουν τα τελογενή τριχοθυλάκια, για λόγους συντομίας θα ήταν αποκαλέσω θεωρία "τρακαρίσματος", την οποία μπορείτε να διαβάσετε αναλυτικά στο νήμα. Θα παρακαλέσω να μας την σχολιάσετε.
Σας ευχαριστώ για τον χρόνο σας. Περιμένουμε με ενδιαφέρον τις απαντήσεις σας. Όπως προανέφερα, για λόγους δεοντολογικούς ο γιατρός δεν θα εμπλακεί σε διάλογο με μέλη σε αυτό το νήμα. Αν χρειστεί κάποια παρέμβαση ή διευρίνηση, θα προτιμούσα να μην χρειαστεί, θα ζητήσω την παρεμβασή του.
Τριήμερο γαρ και παραμονη Αθήνα λόγω δουλείας, οπότε απαντάω από αυτά που είδα πιο πίσω στο νημα.
ΑΡΧΙΚΑ, να ξεκαθαρίσουμε ότι σε ΚΑΘΕ ιατρο μπορει να συμβει ένα μη καλο αποτέλσμα ή μια επιπλοκή.
ΜΟΝΟΝ όσοι δεν χειρουργούν δεν έχουν επιπλοκές ή κακά αποτελέσματα.
Επίσης, κρίνω ενα περιστατικό από φωτογραφίες και όχι δια ζώσης. οπότε ενδεχεται σε καποια σημεία να πέφτω λίγο έξω όσον αφορα το περιστατικό καθ'αυτο. Στη θεωρία γενικά, όχι.
1. Πως κρίνετε το αποτέλεσμα σε σχέση με τα τριχοθυλάκια που τοποθετήθηκαν?
Κατέβασα τις φωτογραφιες ιδια πόζα πριν και μετά.
Δυστυχως, βαζοντας τις φωτογραφιες διπλα-διπλα, δεν μπορω να βρω διαφορα. Αν ρωτησουμε οποιονδηποτε ποια είναι η πριν και ποια η μετά, πιστευω πως οι μισοι θα πεσουν εξω. Ανέτα και εγω...
2. Αν θεωρείτε ότι το αποτέλεσμα δεν είναι ικανοποιητικό ποιοί είναι κατα την αποψή σας οι βασικοί λόγοι για αυτή την εξέλιξη.
Unsuitable candidate!!
Τα περιστατικά αυτα, ειδικά σε αυτη την ηλικία, προσωπικά τα αντιμετωπίζω με αγωγή και υπομονή! Με υπομονη να εξηγεις για ωρα στον ασθενή πως να μην πάρει λάθος αποφάσεις, με κατανόηση και συχνή παρακολούθηση.
Όταν ο ασθενής εμπιστευτει ότι ΔΕΝ σε νοιαζει να "αγοράσει μεταμόσχευση", σιγουρα θα ξεκινήσει αγωγή εστω και για 6 μήνες. Με τον τρόπο αυτό κερδιζει κάποιος χρονο ώστε να πάρει μια πιο συνετή απόφαση.
Υπάρχουν 2 FDA-approved αγωγές και 1 FDA-cleared αγωγή, και με κάποιον συνδυασμό ΟΛΟΙ βγαζουν μαλλια. Το ΠΟΣΑ μαλλια θα το δούμε στους 6-12 μηνες. Αν ο ασθενής ΒΙΑΖΕΤΑΙ, του δινω και μικροϊνες. Αν θέλει σωνει και καλά ΜΕΤ (Μεταμόσχευση Τριχοθυλακίων) σε αυτη την ηλικία και με μοναδικο πρόβλημα το crown, προσπαθώ να του αλλάξω γνώμη ζητώντας του να μου “δώσει” 6 μήνες με αγωγή.
Αν ΠΑΛΙ αρνείται, οι δρομοι μας χωρίζουν με τις θερμότερες ευχες μου να μην κανει πολύ λαθος επιλογή...
Δυστυχώς, συχνά κάνει διότι υπάρχουν παρα πολλοί που με χαρα θα τον αναλάβουν.
Οι περισσότεροι ασθενείς με ακούν και σπάνια καταλήγουμε σε παρέμβαση η οποία ειναι όμως και πάλι ΠΟΛΥ συντηρητική και μόνον έπειτα από αποτυχία με αγωγές. Και αφου έχουμε μειώσει τις προσδοκίες κάλυψης!
Τωρα, με ποιο ΜΗΧΑΝΙΣΜΟ έχουμε το αποτέλεσμα αυτό; Θεωρω πως είναι ενα από τα εξής ή συνδυασμός:
Α. Ακόμα και αν η περιοχή ήταν ΓΥΜΝΗ, με 2500 τριχθυλάκια θα ήταν ΓΕΜΑΤΗ. Όχι σκούρα, ΓΕΜΑΤΗ! Δείτε παρακάτω περιστατικό μου με λιγότερα από 2500 τριχοθυλάκια, και σε βρεγμενο. 9cm Χ 10cm ήταν!
Αρα, αν όντως μεταμοσχεθηκαν 2500 τριχοθυλάκια, δεν φυτρωσαν όλα. Το γιατί ειναι ενα τεραστιο και πολύπλοκο και πολυπαραγοντικο ζήτημα. Σε κάποιες περιπτώσεις μπορει να κάνεις τα παντα σωστα και να έχει ελάχιστη φυτρωση για άγνωστο και απρόβλεπτο λόγο.
Παντως σιγουρα και ΠΟΤΕ δεν επηρεάζονται τα μεταμοσχευθεντα τριχοθυλάκια από τα προϋπάρχοντα. ΜΟΝΟΝ το αντιστροφο συμβαίνει, εχουν γινει μελετες επι του θεματος, ειναι αξίωμα!
Β. Πιθανόν να φύτρωσαν κάποια από τα 2500 αλλά είναι βέβαιο πως αν κάνεις 2500 υποδοχες σε αυτη την περιοχή του crown (δεν ειναι πάνω από 8 Χ 8 ή 9 Χ 9) θα πεθάνουν από όλα μεχρι τα περισσοτερα ήδη αδυνατισμένα προϋπάρχοντα τριχοθυλάκια. Οι υποδοχές στο crown έχουν μεγάλη γωνία και εναλλασσομενη φορα και δεν γίνεται να μην τραυματισεις παρακείμενα τριχoθυλάκια σε πυκνότητα μεγαλύτερες από 15-20/cm2
Γ. Ο ΜΟΝΟΣ τρόπος να μην τραυματίσεις παρακείμενα τριχοθυλάκια είναι με ΜΙΚΡΗ ΠΥΚΝΟΤΗΤΑ! Προσωπικά δεν θα μπορουσα να χωρεσω με ασφαλεια περισσοτερα από 800-900 τριχθυλάκια σε αυτη την περιοχή, ότι εργαλειο και αν χρησιμοποιούσα.
3. Θα θέλαμε την αποψή σας για τους βασικούς παράγοντες (με κάποια ιεράρχηση αν μπορείτε) που επηρεάζουν την επιτυχια μιας μμ παρόμοιων χαρακτηριστικών με αυτή του νήματος.
Πότε πετυχαίνουν ΜΕΤ σε 28 ετών νεαρούς που έχουν ήπια αραίωση μόνο στον crown, αρνούνται να πάρουν αγωγή και ψάχνουν χειρουργό να "λύσουν το πρόβλημα μόνιμα αντί για αγωγές" (κλασική ατάκα νεαρού ασθενή)?
Μακροπρόθεσμα, σχεδόν ποτέ!
Η συντριπτική πλειοψηφία των ασθενών πρέπει πρώτα να εκπαιδευτεί στην χρήση αγωγής και ΜΟΝΟΝ στην σπανιοτατη περιπτωση που δεν ανταποκρίνεται, να καταστρωθει μια πολύ συντηρητική στρατηγικη, αλλά με οριζοντα δεκαετιων!
Αν ξεκινησεις να βάζεις μαλλια στο crown σε αυτη την ηλικία και το άγνωστο μέλλον σου επιφυλάσσει σταδιο VI ή VII, δεν υπάρχει ΚΑΜΙΑ περίπτωση να βρεις αρκετα τριχοθυλάκια για όλες τις περιοχές!
Είναι σαν να φας όλα τα λεφτα στα πλακάκια του μπανιου. Μετα δε θα έχεις πορτες και παραθυρα στο μελλον (αλλα θα εχεις πολύ ωραιο μπανιο)!
Βραχυπροθεσμα, αν το δει κανείς σαν μεμονωμένο "μερεμέτι" (δυστυχώς και οι ασθενείς και οι «συμβουλοι» στις κλινικές και φυσικά κάποιοι ιατροί, ΕΤΣΙ το παρουσιαζουν!) μπορει να πετύχει αλλά θα το πληρώσει στο μέλλον που θα κυνηγάει να βρει τον ιατρο-σωτηρα-κορυφη-μαγο που θα βρει τριχοθυλάκια να καλύψει περιοχές που άδειασαν πιο μπροστα και δείχνει πάλι (και πιο πολύ, μάλιστα) φαλακρος από πριν!
Οπότε, ΑΝ υποθεσουμε ότι δεν υπάρχει άλλος τρόπος, η συνταγη επιτυχίας ειναι:
- λίγα μοσχευματα ωστε να μην τραυματιστεί η λήπτρια και να χεις ελάχιστο shock-loss,
- Κοβεις τα μαλλια! Θεωρω πως ειναι αδύνατον να ακολουθήσεις σωστά γωνία
και φορα
και να μην τραυματισεις τα τριχοθυλάκια
και να βάλεις 2500 σε ένα crown
και να έχεις αφήσει τα μαλλια μακρυα. Στην προκειμένη απορώ γιατι δεν κοπηκαν τα μαλλια…
- υποδοχές απόλυτα παραλληλα σε γωνία και κατευθυνση, σε ευλογες αποστασεις (vital space) από τα υπάρχοντα μαλλια.
- Επιφανειακές υποδοχές για να μην τραυματιστεί το υποκείμενο μικρο-αγγειακο πλέγμα. Η μικρη γωνία βοηθάει!
- Μικρά εργαλεία υποδοχών. Προτιμώνται βελονες διότι λόγω σχήματος σπρώχνουν τα τριχοθυλάκια παρα τα «κοβουν». (20G-21G)
- Ελάχιστη επινεφρινη αλλα άφθονο tumescence που «δημιουργει» χώρο για υποδοχές και μειωνει την αιμορραγία υδροστατικα.
- Ταυτοχρονα, με τα λίγα μοσχευματα κανεις συνετη διαχειρηση της δοτριας και κρατας εφεδρειες για το σιγουρα χειροτερο μελλον
- Βοηθας τον ασθενή να έχει χαμηλές, έως μετριες προσδοκίες κάλυψης στο crown όταν είναι νεος! Αν στο μέλλον μας…περισσέψουν μοσχευματα, εγω τους υπόσχομαι να τους τα βάλω χωρίς χρέωση.
‘Οποιος ζητάει να κλείσει με μαλλια-τοίχο το crown θα το πληρωσει στο μέλλον.
Εξαιρεση ειναι (πολύ σπανια!) το περιστατικό που σας ανεβασα: 50 ετων τελειο, πυκνο hairline και midscalp, εντελως αδειο crown. Κάνεις ΟΤΙ θες και δεν ανησυχεις για τιποτα!
4. Υπάρχει μια θεωρία σε σχέση με την φύτρωση και τον ρόλο που παίζουν τα τελογενή τριχοθυλάκια, για λόγους συντομίας θα ήταν αποκαλέσω θεωρία "τρακαρίσματος", την οποία μπορείτε να διαβάσετε αναλυτικά στο νήμα. Θα παρακαλέσω να μας την σχολιάσετε.
Στα 20 χρόνια με την ενασχόληση μου με το αντικείμενο δεν έχω συναντήσει πότε αυτή τη θεωρία σε κάποιο επιστημονικό περιοδικό ή σύγγραμμα. Ούτε την έχει επικαλεστεί κάποιος ιατρός.
Το shock loss ανήκει στην αναγενη τριχορροια, anagen effluvium; δηλαδή διακόπτεται το αναγενες σταδιο και πέφτει η τριχα σε 2-4 εβδομαδες.
Πρωτομελετηθηκε από τον Unger ο οποιος εξηγησε πως συμβαίνει σε όλους τους χειρούργους και πως είναι απρόβλεπτης εκτασης.1-3 Μέχρι τις αρχες του 2000 δεν είχαμε ανακαλύψει την ακριβη αιτιολογία και πιστεύαμε πως ανηκε στα telogen effluvium.4
Αιτίες είναι ο φυσικός/μηχανικός τραυματισμός, χημικός τραυματισμος από τα φαρμακα που ενχιουμε στην περιοχή, η μειωση/διακοπή της αγγειωσης, η φλεγμονωδης απάντηση του ιστου 5, το dense packing, και η διακοπή στην αγωγή περι-χειρουργικά.6,7
Υπάρχει πλεόν ολόκληρο πρωτόκολλο αποφυγής ή μειωσης του shock loss που έχει προταθεί από τον True και το εφαρμόζω με επιπλεον δικες μου προσθηκες.7
Τα μεταμοσχευμενα τριχoθυλάκια ΑΝ είναι από την ασφαλή δότρια περιοχή (ααααααλλη μεγάλη κουβέντα) δεν υπάρχει ΚΑΜΙΑ περίπτωση να πεσουν λόγω των βιοχημικών ή άλλων επιρροών στη λήπτρια περιοχή!
Εδώ αντεχουν και ξαναβγαινουν μετα από χημειοθεραπείες, δεν θα …μασήσουν από την μικροφλεγμονη του τραυματισμού!
Δυστυχώς, δεν θα μπορεσω να πω το ίδιο για τα προυπάρχοντα τριχθυλάκια.
Αυτά …μασανε.
Και μερικες φορες είναι η τελευταια φορα που τα βλεπει κανεις…
1. Unger, W.P. My personal approach to the consultation. In: W.P. Unger and R. Shapiro, eds. Hair Transplantation, 5th Ed. New York: Informa Healthcare, 2011; 64-71.
2. Unger, W.P. Postsurgical effluvium of preexisting hair. In: W.P. Unger and R. Shapiro, eds. Hair Transplantation, 4th Ed. New York: Marcel Decker, 2004; 562.
3. Farjo, N. Abstract: Post-op shedding: female vs male, theories of why. Oral Presentation. ISHRS 19th Annual Meeting, Anchorage, Alaska; 2010
4. Ratchathorn Panchaprateep et al. Does epinephrine influence post-surgical effluvium? A pilot-study. Ηair Transplant Forum Int 2012;22(3):98-101
5. True R. A Protocol to Prevent Shock Loss. Hair Transplant Forum Int. 2005;15(6):197
6 Beehner ML. Notes from the Editor Emeritus. Hair Transplant Forum Intl. 2007; 17(4):121
7 Bertram Ng. Post-surgical hair loss in the donor site after hair transplantation: anagen or telogen effluvium? Ηair Transplant Forum Int 2009;19(2):98
